Hermes7

Juni 2005, #17

Inhoud

Van de redactie

Deze Hermes7 is vrij kort. Ik hoop dat mijn lezers me dat niet kwalijk nemen. Ik ben druk bezig geweest met tentamens. De komende maand zal ik niet alleen de opmaak van Hermes op te schonen, maar ook chronologieën voor boeddhisme, christendom, Jodendom en westerse filosofie online te zetten. Aan Ganesha zullen diverse Joodse en Boeddhistische termen toegevoegd worden.

Katinka Hesselink

Korte citaten

Anoniem (Nova College Rotterdam, Integraal Personeelsbeleid 2004-05)

Gezegden over karma, W.Q. Judge

(28) Geen mens, behalve een wijze of een echte ziener kan het karma van een ander beoordelen. Dus ondanks het feit dat ieder krijgt wat hij verdient, kunnen uiterlijke omstandigheden misleiden en een geboorte in armoede of hevige bezoekingen hoeven niet een straf te zijn voor slecht karma. Ego's incarneren voortdurend in arme omstandigheden waar ze moeilijkheden en beproevingen ervaren om het Ego te disciplineren. Het resultaat is dan kracht, doorzettingsvermogen en sympathie.

Mao

H.P. Blavatsky, Collected Writings IX, p. 102

Een oprechte liefhebber van de mensheid kan in drie incarnaties in Kali-Yuga meer bereiken dan hij zou kunnen in een groter aantal incarnaties in een ander tijdperk.

Blavatsky in het nieuwe esoterische woordenboek (2)

Uw redactie heeft intussen het nieuwe esoterische woordenboek bekeken. Zoals een aantal correspondenten ook al aangaf is de tekst van de lemma's 'Blavatsky' en 'Theosophical Society' alles behalve negatief. Zo eindigt het lemma Blavatsky met de opmerking dat "in tegenstelling tot haar tijdgenoten, is zij [H.P. Blavatsky] vandaag zichtbaar als moderne trendsettende guru, en zij zal vermoedelijk de meest gedenkwaardige en innovatieve esoterist van de 19de eeuw blijven." Dat is niet niks. Het lemma is strict chronologisch opgezet en is een zorgvuldig opgezet verhaal, waarin geen onwaar woord staat. Hier en daar geeft Santucci meer weer van de complexe reizen die Blavatsky maakte voor ze in New York de Theosophical Society oprichtte dan haar meest positieve biografen. (*) Dit is bijzonder, omdat de chronologie van deze gebeurtenissen lastig is gebleken en dus niet door iedereen geloofd wordt. Blavatsky's geheugen wat betreft haar eigen leven was notoir slecht. Al met al is dit de eerste keer dat Blavatsky's leven met enig respect in een boek met wetenschappelijke pretentie is opgenomen. De hoeveelheid kloppende details doet recht aan de reputatie van de auteur. Voor een woordenboek-lemma is dit al met al een hele goede eerste plek voor onderzoekers om te beginnen.

Theosofisch geschoolde lezers missen echter direct de ontkenning door de SPR van hun eigen rapport, zie ook de vorige aflevering van Hermes7. Deze is online te vinden (voor leden) op de website van de SPR. Voor niet leden van de SPR is op deze website te vinden dat Vernon Harrison inderdaad in 1997 een boek schreef getiteld 'H.P. Blavatsky And The SPR'. Dit boek is een uitgebreidere uitgave van het artikel 'j'accuse' dat de SPR in 1986 in haar tijdschrift publiceerde.

Volgens een aanwezige op de ALV van de Theosofische Vereniging op 4 juni, heeft het Theosofisch Genootschap Passadena intussen rectificatie aangevraagd bij de uitgever. Voor mij is een logischer reactie om hier toe te voegen dat uiteindelijk dus niet is bewezen dat Blavatsky fraudeerde. Ook is het treurig dat iemand als James Santucci blijkbaar Blavatsky's reputatie niet belangrijk genoeg vond om een verwijzing naar de terugtrekking van het rapport door de SPR in de tekst van zijn artikel op te nemen.Aan de andere kant is het verheugend dat er nu een wetenschappelijke bron is die Blavatsky serieus neemt en grotendeels kloppende feiten neer zet. Dit is weleens anders geweest.

Voetnoot

Bronnen

• http://www.spr.ac.uk/
• Nederlandse vertaling van Vernon Harrison's boek over de SPR en H.P. Blavatsky
  
• Dictionary of Gnosis and Western Esotericism, uitgeverij Brill, blz. 177 (deel 1) en 1113 (deel 2)
  

Debat in de Boeddhistische Traditie

[Samengevat uit Buddhism in Ancient India, H2 van het boek "The World of Buddhism", London 1984, blz. 85]

Debat was onderdeel van de monnikenopleiding. In Tibetaanse kloosters leeft deze traditie nog. Soms waren er grote, publieke debatten tussen Boeddhistische monniken onderling of tussen Boeddhisten en niet-boeddhisten. In 792-94 was er een controverse in Tibet: komt de verlichting direct, zoals de Chinezen (en nu de Zen-boeddhisten) vonden, of geleidelijk, zoals de Indiërs vonden? De Indiër won. In 1873 versloeg een monnik uit Ceylon (Sri Lanka) een Methodist-dominee in een driedaags publiek debat bij Colombo. Het verslag van dit debat veroorzaakte een enthousiasme dat grote consequenties had; er kan zelfs gezegd worden dat de Boeddhistische heropleving er begon.

De “Strijd om het Bestaan” (aphorismen)

Amo, Theosofia, Juli 1893, p. 189 

1. Er bestaat een oude anekdote van een zeereiziger, die, door een schipbreuk op een hem onbekend eiland geworpen, vreesde onder wilden aan te landen, en gerustgesteld werd, toen hij een galg zag staan, daar deze hem tot waarborg strekte, dat hij onder beschaafde menschen geraakte. De kritiek, die in dit verhaal tegen de beschaving gericht schijnt, is, wel overdacht, in werkelijkheid slechts op een zwakke zijde van de beschaafde maatschappij gemunt. Het is een zwakke, bange of ruwe maatschappij - die doodstraf nodig heeft. Het is een half dierlijke beschaving, die haar vijanden - of slachtoffers - ten spot van een onbeschaafde menigte onder doodmarteling ten toon stelt.
2. Een maatschappij of een mensch, een stel­sel of een geloof behoeft niet veroordeeld te worden om de gebreken; alleen wanneer de geb­reken de meest in het oog loopende kenmer­ken zijn van de personen of zaken, dan is het met die zaken of personen heel treurig gesteld. Als bijvoorbeeld een godsdienst, die liefde predikt, vertegenwoordigd wordt door belijders, die men aan hun liefdelooze handelwijze kan herkennen, dan is die godsdienst ontaard in woordendienst, of de belijders zijn huichelaars.
3. Het wezen der Maatschappij ligt duidelijk uitgedrukt in haar naam, die in alle beschaafde talen »welwillende samenwerking« onderstelt.
   Maatschappij beteekent hetzelfde als Maatschap, Kameraadschap, hetgeen een trouwe en vertrou­welijke samenwerking onderstelt tot gemeenschap­pelijk geluk. Evenzoo is het met het Fransche woord Société, afgeleid van het Latijnsche Socius (= gezel, makker, kameraad). Een sociëteit is een vereeniging van personen, die als gezellen, makkers (Socii) met elkaar verkeeren.
   Haar meest in het oog loopend kenmerk moet dus onderlinge harmonie en goedheid bij haar le­den zijn. Haar naam zal te zuiverder waarheid bevatten, naarmate ieder lid het geluk van zijn medeleden meer waardeert en meer zijn medewer­king waard acht.
4. De groote menschelijke samenleving zou geen schooner naam kunnen dragen; want die naam beteekent onderlinge samenwerking tot ge­luk en genoegen van haar leden.
5. Een andere naam voor dat kenmerk - harmonie en goedheid - is beschaving en verlichting. Even onscheidbaar als de begrippen goedheid en harmonie, zijn ook die beide andere, beschaving en verlichting. In hoogeren zin vor­men ook de beide paren een innig samenhangend geheel; want wie niet goed is, is niet beschaafd , en wie zijn licht voor zich houdt – onder een korenmaat plaatst om het voor anderen te verbergen - die mist de vreugde, die uit het samengenieten der verlichting ontstaat.    
6. Strijd is disharmonie en zoekt te vernietigen of te wonden. Strijd ontstaat uit bekrompenheid, schokt de rust, en doet krachten, die door samenwerking ten nutte van allen vermeervoudigd konden worden, ten deele verloren gaan, zooals dat bij alle schokken in de natuur geschiedt, en ten deele tot vernietiging of vermindering dienen van allerlei zaken van wezenlijke waarde. De schok van twee steenen doet ze splijten en scheuren; de schok van twee machines maakt ze gebrekkig en onbruikbaar; de schok van twee vruchten doet haar sappen ontaarden of verdrogen; de schok van twee vuisten of hoofden maakt ze beide ongeschikt voor hun dienst; de schok van duizenden harten maakt de samenleving tot een jammerlijk toonbeeld van zedelijke wonden en »maatschappelijk« bederf.
7. "Maatschappelijk belang" is een  woord als "vriendschappelijke afgunst" en "maatschappelijke strijd" is een even onzinnige combinatie als "broederlijke onderlinge moordzucht."
   "Strijd om het bestaan" is even monsterachtige onzin alsof men zeide: "algemeene poging totmoord ter instandhouding van aller leven."
8. Schuldig aan poging tot moord is hij die den strijd begint; schuldiger is hij, die den strijd uitlokt; misdadig is hij, die den vrede onmogelijk maakt.
9. Onmogelijk is de vrede met den egoïst en den baatzuchtige, die de welvaart van zijn broeders kinderen verteert.
   Hij lokt tot strijd, die de hand uitstrekt naar het brood des armen.
   Aanlegger tot den strijd is hij, die de hand binden wil van den nijvere, die werken wil voor vrouw en kind.
10. Wie daar zegt: "Ik strijd om het bestaan", en hij vult zijn kisten met schatten, die niemand tot nut zijn, hij bereidt zich het lot van een die ontbeert, wat geen arme ontzegd is.
11. Wie leeft in het hart des armen, om te gevoelen en te vervullen de behoeften van den ontberende, zijn naam is Vredestichter op aarde.
12. De leus "Vrede op Aarde" is onbestaan­baar met "den Strijd om het bestaan."

Het archief van Hermes7